Do chwili wynalezienia zegara człowiek wyznaczał porę dnia lub nocy na podstawie pozornego ruchu Słońca lub gwiazd. Było to bardzo mało dokładne.
Gnomony: pierwsze zegary
Wykorzystywały one zjawisko cienia, a używane były przez cywilizacje starożytnego Wschodu 2-3 tysiące lat przed naszą erą. Gnomon to pionowy słup lub pręt ustawiony na płaskim terenie. Przesuwający się po ziemi w ciągu dnia ich cień pełnił taką samą rolę, jak we współczesnych zegarkach pełnią wskazówki. Gnomony miały pewne wady: nie były dokładne, nie można było z nich korzystać w pochmurne dni oraz w nocy.
Pierwsze zegary słoneczne
Były udoskonalonymi gnomonami. Posługiwano się nimi w starożytnej Grecji i Rzymie. Wskazywały one prawdziwy czas słoneczny. Zegary słoneczne miały bardzo różne formy. Często były to pionowe lub poziome tarcze, które umieszczano na miejskich placach lub przytwierdzano do elewacji budynków. Zegarami słonecznymi posługiwano się do XIX wieku, mimo że w tym czasie znane już były mechanizmy zegarowe.
Mechaniczne zegary
Pierwsze mechaniczne zegary pojawiły się pod koniec XIII wieku. Odmierzały one czas bardziej precyzyjnie niż słoneczne. Za wynalazcę pierwszego zegara mechanicznego składającego się z napędu wagowego, wychwytu wrzecionowatego, kół zębatych i balansu jedne źródła uznają Lianga Lingzana, inne zaś francuskiego matematyka i astronoma Gerberta z Aurillac (przyszły papież Sylwester II). Pod koniec XIII wieku we Włoszech pojawiły się pierwsze publiczne zegary mechaniczne. W połowie następnego stulecia były już bardzo powszechne. Umieszczano je na murach lub wieżach kościołów. W XV wieku pojawiły się zegary ze wskazówką minutową.
Mechaniczne zegarki kieszonkowe
Pierwsze pojawiły się w XVI wieku i były całkiem duże, wielkością zbliżone były do współczesnych budzików. Zmniejszenie rozmiarów zegarów było możliwe po wynalezieniu wahadła. Za ich wynalazcę uważany jest Peter Henlein: pochodzący z Norymbergi ślusarz. Pierwszy naprawdę kieszonkowe zegarki pojawiły się dopiero w wieku XVIII. Zegary kwarcowe pojawiły się w roku 1935.