Gotyk to styl w sztuce i architekturze, który pojawił się we Francji około roku 1150. Początkowo występował tylko w królewskiej prowincji Île-de-France (Paryż i jego okolice). Sto lat później był stylem powszechnie występującym już w całej Europie.
Gotyckie witraże i iluminacje ksiąg religijnych
Styl gotycki w malarstwie nie rozwijał się tak szybko jak w architekturze czy rzeźbie. Na początku rozwijało się przede wszystkim malarstwo książkowe oraz witrażownictwo. Witraże (układano je z setek kolorowych szkiełek połączonych wykonaną z ołowiu ramką) napełniały wnętrza świątyń grą barwnych świateł. W katedrze w Chartres możemy podziwiać jeden z największych zespołów witraży. Kolejną ważną dziedziną malarstwa były iluminacje ksiąg religijnych. Największym ośrodkiem miniatorstwa był Paryż. Pierwsze ilustracje (na przykład te, które wykonano w „Psałterzu Ludwika Świętego”, około 1260 roku) charakteryzowały się płaskim tłem i linearnymi formami.
Malarstwo ścienne i tablicowe
Pod koniec XIII wieku we Włoszech nastąpiły rewolucyjne przemiany w malarstwie. Dużego znaczenia w tym czasie nabrało malarstwo tablicowe i ścienne. Innowacyjne zmiany w malarstwie tego okresu zostały zapoczątkowane przez Duccio di Buoninsegna i Cimanue. Za prawdziwie przełomową uznano jednak twórczość Giotta di Bondone. Stworzył on pogłębioną, zupełnie nową, przestrzeń malarską. Stosował skróty perspektywiczne. Malowane przez siebie trójwymiarowe i bardzo masywne postacie umieszczał albo w płytkim krajobrazie, albo we wnętrzach. Duży ładunek emocjonalny to jedna z cech jego obrazów. Jego największe freski można podziwiać w kaplicy Scrovegnich w Padwie. Osiągnięcia Giotta kontynuowali Ambrogio i Pietro Lorenzetti i Simone Martini. Ich sztuka była już jednak bardziej subtelna i miękka. Do arcydzieł włoskiego malarstwa gotyckiego należy między innymi „Zwiastowanie” Simone Martiniego. Przykładem gotyckiego malarstwa polskiego jest „Ucieczka do Egiptu” – obraz, który znajduje się w ołtarzu dominikańskim w Krakowie.