Koczkodany to małpy, które są gatunkiem typowym dla tropikalnych afrykańskich lasów. Znamy dzisiaj 20 gatunków tych zwierząt i sporą liczbę podgatunków. Zdecydowana większość z nich żyje w Afryce, tylko nieliczne zamieszkują Azję.
Cechy charakterystyczne dla całego gatunku
Koczkodany znakomicie przystosowały się do prowadzenia nadrzewnego trybu życia. Są bardzo zwinne, sprawnie i szybko poruszają się po gałęziach drzew. Umieją także skakać na nawet bardzo duże odległości. Mają smukłą i proporcjonalnie zbudowaną sylwetkę. Za sprawą jaskrawego i kolorowego ubarwienia uważane są za najbardziej ładne spośród wszystkich gatunków małp. Najmniejsze koczkodany wielkością przypominają wiewiórki, największe nie przekraczają 50 centymetrów. Mają głowę z krótkim pyskiem, długi ogon pozbawiony na końcu kępki włosów i małe dłonie. Na ziemi poruszają się bardzo niezgrabnie. Żyją w dużych stadach.
Koczkodan zielony
Jest najczęściej spotykanym, największym gatunkiem koczkodanów. Żyje głównie na terytorium Sudanu, Senegalu i Etiopii. Samice i samce mają jednakowe ubarwienie. Ich twarz jest koloru czarnego, po jej bokach znajdują się białe lub żółte bardzo obfite bokobrody. Pozostałe ciało pokrywają oliwkowoszare włosy. Koczkodany zielone prowadzą wyłącznie naziemny tryb życia. Na drzewach chronią się tylko w razie niebezpieczeństwa. Są aktywne głównie rankami i wczesnym popołudniem. Nocą i w upalne dni odpoczywają wśród zarośli lub drzew.
Koczkodan białowargi
Nazywany jest także zielonolicym. Gatunek ten zamieszkuje w dziewiczej puszczy na terenie Afryki Zachodniej. Jego cechą charakterystyczna są kolorowe maski na twarzy. Całe ciało za wyjątkiem nagiej twarzy pokrywa gęsta sierść w kolorze szaroniebieskim i ciemnobrązowym. Koczkodany białowargie prowadzą nadrzewny tryb życia, na ziemię schodzą bardzo rzadko. Jaki inni przedstawiciele rodziny koczkodanów żyje w stadach złożonych z 30, czasem 40 osobników.
Prawdziwym olbrzymem wśród koczkodanów jest patas nazywany także koczkodanem rudym.